سیستم کنترل سیستمی (control systems) سیستمی از دستگاه ها یا مجموعه ای از رویه ها است که برای مدیریت، فرماندهی، هدایت یا تنظیم رفتار سایر دستگاه ها یا سیستم ها استفاده می شود. سیستم های کنترل در صنایع مختلفی از جمله تولید، خودروسازی، هوافضا، دفاع و ارتباطات استفاده می شود. هدف، اطمینان از عملکرد یک فرآیند یا سیستم بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده است. سیستم های کنترل ممکن است دستی یا خودکار باشند و ممکن است از تکنیک های مختلفی مانند بازخورد یا کنترل تطبیقی استفاده کنند.
یک سیستم کنترلی با استفاده از حلقه‌های کنترل، رفتار سایر دستگاه‌ها یا سیستم‌ها را مدیریت، فرمان می‌دهد، هدایت یا تنظیم می‌کند. این می تواند از یک کنترل کننده گرمایش خانه با استفاده از ترموستات کنترل کننده دیگ بخار خانگی تا سیستم های کنترل صنعتی بزرگ که برای کنترل فرآیندها یا ماشین آلات استفاده می شود، متغیر باشد. این سیستم ها از طریق فرآیند مهندسی کنترل طراحی می شوند.
برای کنترل ماژول شده پیوسته، از یک کنترل کننده بازخورد برای کنترل خودکار یک فرآیند یا عملیات استفاده می شود. سیستم کنترل مقدار یا وضعیت متغیر فرآیند (PV) در حال کنترل را با مقدار مورد نظر یا نقطه تنظیم (SP) مقایسه می‌کند و این تفاوت را به عنوان یک سیگنال کنترلی اعمال می‌کند تا خروجی متغیر فرآیند نیروگاه را به همان مقدار برساند. نقطه تنظیم
برای منطق ترتیبی و ترکیبی، از منطق نرم افزاری، مانند یک کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی، استفاده می شود.
سیستم های کنترلی سیستم هایی هستند که رفتار سیستم ها یا فرآیندهای دیگر را اندازه گیری و تنظیم می کنند. آنها برای حفظ وضعیت یا خروجی مطلوب در یک محدوده معین استفاده می شوند و برای بسیاری از فناوری های مدرن ضروری هستند و در کاربردهای مختلفی از جمله اتوماسیون صنعتی، رباتیک، هوافضا، حمل و نقل، انرژی و ارتباطات استفاده می شوند.
سیستم های کنترل از اجزای مختلفی از جمله حسگرها، محرک ها، کنترل کننده ها و شبکه های ارتباطی تشکیل شده اند. حسگرها وضعیت یک سیستم یا فرآیند را اندازه گیری می کنند و به کنترل کننده بازخورد می دهند. عملگرها دستگاه هایی هستند که برای کنترل خروجی یک سیستم مانند موتورها، شیرها و پمپ ها استفاده می شوند. کنترلرها داده های حسگر را تجزیه و تحلیل می کنند و خروجی مناسب را برای محرک ها تعیین می کنند. شبکه های ارتباطی برای اتصال اجزای سیستم کنترل استفاده می شود و امکان نظارت و کنترل از راه دور را فراهم می کند.
سیستم های کنترل برای خودکارسازی فرآیندها و اطمینان از باقی ماندن آنها در محدوده عملکرد از پیش تعیین شده استفاده می شود. به عنوان مثال، یک سیستم کنترل دما ممکن است دمای یک اتاق را اندازه گیری کند و خروجی یک کوره یا تهویه مطبوع را برای حفظ دمای مطلوب تنظیم کند. از این سیستم ها نیز می توان برای بهینه سازی فرآیندها استفاده کرد، مانند سیستم های تولیدی که در آن ربات ها برای انجام کارهای تکراری استفاده می شوند.
سیستم های کنترل در بسیاری از صنایع تا تولید انرژی استفاده می شود. آنها همچنین در محصولات مصرفی مانند لوازم خانگی و اتومبیل استفاده می شوند. این سیستم ها برای عملکرد ایمن و کارآمد بسیاری از سیستم ها ضروری هستند و با پیشرفت تکنولوژی اهمیت فزاینده ای پیدا می کنند.